آریوبرزن از اشراف‌زادگان و سردارن بزرگ تاریخ ایران در دوره پادشاهی داریوش سوم، آخرین شاه هخامنشی است که در سال ۳۳۱ پیش از میلاد در برابر حملات اسکندر مقدونی در نبرد دربند پارس (دروازه پارس) دلیرانه جنگید و در راه حفظ وطن با خلق حماسه‌ای بزرگ جان خود را فدا کرد.
رشادت‌های آریوبرزن در جنگ با یونانیان سبب شد که منابع یونانی وی را با لئونیداس، سردار قهرمان اسپارتی جنگ ترموپیل در دوره پادشاهی خشایارشا، مقایسه کنند. جنگ دربند پارس نیز شباهت بسیاری به جنگ ترموپیل دارد و نحوه مرگ این دو شخصیت نیز بسیار شبیه به هم است. تفاوت آریوبرزن و لئونیداس در این است که از دلاوری‌های لئونیداس در یونان تقدیر شد و روی قبرش کتیبه‌ای از عملکرد او نصب کردند تا در تاریخ جاودانه بماند؛ اما در ایران برای آریوبرزن چنین نکردند.